Không khí hậu cung thời MM như thế nào?

Ờ thì sử Nguyễn gần như tuyệt nhiên không nói gì về các bà, ngay cả thái hậu cũng chỉ được nhắc khi đi cùng với vua. Các ông vua thì cực kỳ kiệm lời nói về chuyện riêng. Lúc Minh Mạng bàn về thơ văn Càn Long với quần thần bẩu ổng làm nhiều thơ quá chúng mài ạ, toàn việc nào cũng ra thơ việc ấy, xong rồi hỏi chúng mài thấy thơ tau làm xao. Quần thần thưa rằng thơ ngài chỉ nói chiện quốc gia đại sự dạy quan dân thoai - rồi vua còn cố cãi "thơ tau hông phải công cụ chính trị đâu" (làm như đứa nào nó tin).

Nhưng cùng thời ấy có 1 người rất hay làm thơ về hậu cung, chính là Tùng Thiện vương. Tất nhiên toàn mượn chuyện đâu đâu nói không, nhưng mà hình ảnh lại rất là rõ ràng.

Ví dụ như Hán cung từ:

Sổ điểm hàn hoa vĩnh hạng xuân,
Xa thanh hà xứ nhạ hương trần.
Hồng nhan mạc hận thừa ân vãn,
Kim ốc Trường Môn thị nhất nhân.

(Mấy bông hoa lạnh buốt trong ngõ xuân dài, tiếng xe vua từ đâu thấy bụi thơm. Hồng nhan đừng hận thừa ân trễ, dù sao thì người ở kim ốc với Trường Môn cũng là 1 thôi.)

Vừng, cái kết cấu của cung thành Huế chính là lục viện nhét hết vào 1 chỗ, có mà nghe tiếng đi lại bên kia này nọ chứ nhiều khi chả thấy mặt vua đâu. Theo khảo sát của mị thì khu vực này không lớn, xây lục viện thì đúng là hình thành mấy cái ngõ thôi.

Tiếp, than thở trong Tần cung từ:

Trưng ca tuyển vũ a thuỳ gia,
Độc quyển sương liêm vọng đế xa.
Thượng uyển thâm thâm chiêu phục vãn,
Xuân phong tam thập lục niên hoa.

(Tuyển người biết ca biết múa ở đủ mọi nhà, để rồi (vào cung) chỉ có 1 mình cuốn rèm mà ngóng vua nơi xa. Vườn ngự sâu thăm thẳm ngày tháng lụi dần, đã qua hết 36 mùa hoa rồi.)

Bài này khả năng rất cao chính là làm cho mẹ Tùng Thiện vương, tức Thục tần. Bà sinh năm 1801, tính "36 mùa xuân" thì bài này làm đúng vào năm 1836, năm đại phong hậu cung. Vậy mà là "ngày tháng đã trễ rồi", tài tình cho lắm chỉ để 1 mình cuốn rèm không cả đời.

Một bài khác cũng đầy không khí hậu cung, Kim tỉnh oán:

Mỹ nhân chiếu kim tỉnh,
Tỉnh để hoa nhan lãnh.
Không phòng dạ bất quy,
Nguyệt chuyển ngô đồng ảnh.

(Mỹ nhân soi giếng vàng, đáy giếng lộ ra dung nhan lạnh bạc. Phòng không đêm chẳng trở về, trăng chuyển bóng ngô đồng.)

Trong khi Thục tần cũng coi như là 1 cung phi khá được xem trọng, ở trên còn có phong vị Thục phi chờ phong lên. Tùng Thiện vương hầu như thời niên thiếu ở suốt trong cung, lớn lên trong cung với mẹ. Vậy mà hoàn cảnh của 1 người được coi là "sủng phi" này còn là "cả đời cuốn rèm sương", dòm nhau thì tặc lưỡi "tranh giành sân hận làm chi, rồi cũng như nhao à". Nhìn ra xung quanh thì "ngõ xuân hoa lạnh" với cả "tuyển tài tuyển tình làm cái gìiiii vại". Ờ còn tính khí vua thì lúc nhớ lúc quên, thậm chí quên hẳn người như cả hậu cung hóa thành Trường Môn cung.

"Sủng phi" mà còn thế này thì cái hậu cung thực chất ra cái gì? Thiệu Trị sau này nói cha ta xử lý chuyện hậu cung thiệt êm đẹp, có mà không ai buồn tranh vì... không biết tranh cái gì. Địa vị thì cứ bà nào vào trước thì lên cao, miễn hỏi, thứ 2 xét đến công lao cha, thứ 3 là địa vị, cứ thế tằng tằng xếp xuống.

(Ờ thì mị đã nhầm về Trần Thị Huân, hóa ra cha bà là Trần Văn Hùng làm Phó Vệ úy Ban trực tiền quân Thị nội bảo vệ zua, đã thế còn sống lâu. Cho nên địa vị mới cao đến thế.)

Đọc xong mí bài thơ này, nghĩ lại cái kiểu ngày lễ tết là... xách cả đám quan tướng đi chơi, quởn đời tới mức làm nguyên bài luận "Nhật xuất nhật trung viễn cận luận" (mặt trời lúc vừa mọc với lúc giữa trưa lúc nào xa hơn), quả thiệt là... hiện thực. Ông con thương mẹ khóc lóc ví cả cái cung thành A Phòng với chả Trường Môn.

2 people like this