Mùa xuân năm ấy, bọn y đã gặp cô gái nọ.
Đó là những ngày tháng khó khăn và ác liệt nhất của chiến trận. Thanh triều ban lại lệnh thiên giới, đốt sạch các làng mạc ven biển, thiết lập hàng loạt căn cứ trọng yếu từ Phúc Châu đến Chiêu An. Thời kỳ đầu, Tam phiên thế như chẻ tre, thẳng một đường chiếm cứ đến Hồ Nam, thủ phía Nam sông Trường Giang. Nhưng rồi Cảnh Tinh Trung, Thượng Khả Hỷ hàng Thanh, quân Đài Loan của Trịnh Kinh bị đánh lui về Hạ Môn, quân Thanh dốc toàn lực chiếm lại phương Nam. Quân phản Thanh tại bờ biển Đông Nam tập trung về các quần đảo ngoài khơi Chiết Giang, Lưỡng Quảng, Phúc Kiến. Đến mùa xuân, dưới sự chỉ huy của Duyên Bình quận vương Trịnh Kinh, quân phản Thanh một lần nữa tấn công Giang Đông Kiều. Đó là chiến dịch quân sự cuối cùng của đội thủy quân phản Thanh, và đối chọi với quân chủ lực của Bát Kỳ tràn xuống cũng mang lòng quyết tâm trừ diệt đối thủ không kém, chiến sự ác liệt đã bùng nổ tại Chương Châu, Tuyền Châu.
Mùa xuân năm ấy, đất trời ngập trong khói lửa.
Vùng đất ven bờ biển qua những năm chiến tranh dài đã bị cày nát, nơi nơi chỉ là những bãi đất xới vung vãi lẫn với cỏ. Người ở bờ biển dạt vào trong đất, nhưng ruộng đồng cũng chẳng còn có thể cày cấy sau bấy nhiêu lần đổi chủ, chiến hỏa khắp nơi, người bị hết bên này đến bên kia bắt lính. Hai bên dòng sông không có lấy một mái nhà, chỉ có vài chòi lính dựng tạm. Mưa xuân đang phất phới bay lúc bọn y đặt chân xuống thuyền, chỉ làm cảnh vật thêm đìu hiu thê lương gấp bội. Mặc cho sự ồn ã đang náo loạn cả một góc sông.
“Bảo bọn họ ngừng tay đi chứ.” Vừa nhảy xuống khỏi thang thuyền, hắn đã vội nói, ra dấu về con thuyền phía sau thuyền của bọn y. Chiếc thuyền cắm cờ hiệu của Thanh triều ám màu khói, đã lệch nghiêng về một bên, bị thuyền bọn y kéo theo.
Đó là chiếc thuyền đã đụng độ với bọn y ở đầu sông. Sau một cuộc bắn phá nho nhỏ, y cho thủy thủ đột nhập lên thuyền địch, bắt sống chỉ huy, buộc lấy thuyền kéo về. Chưa biết ai ở trên chiếc thuyền ấy, nhưng đã dùng cờ hiệu Bát Kỳ, danh phận hẳn cũng không nhỏ.
Cho nên, y cũng không ngạc nhiên với sự ồn ào mà đám binh lính đã nhảy lên thuyền trước đó đang gây ra. Y còn có cảm giác, mình sẽ không ngạc nhiên nếu thấy tình trạng của những kẻ chủ thuyền hiện tại.
“Ta nói được sao?” Vì vậy, y chỉ nhỏ giọng trả lời hắn, nhìn một thân người vừa bị ném từ trên sàn thuyền cao vài trượng xuống đất bùn lõng sõng nước bên bờ. Chiến tranh càng ác liệt, những kẻ tham gia nó càng khó giữ bình tĩnh. Những kẻ trên thuyền kia, nếu biết ngoan ngoãn đầu hàng, may ra còn có thể giữ được mạng sống cho đến lúc lên bờ. Bằng không, trong thời gian này, giết người còn dễ hơn là thu nhận tù binh.
“Đưa họ xuống!” Cau mày, hắn quát lên với người đội trưởng trên thuyền, khi thấp thoáng thấy sắc áo đen thêu viền sặc sỡ của Thanh quan lẫn giữa đám đông. Thêm vài cái xác nữa được ném khỏi lan can, trước khi một nhóm phụ nữ được đưa xuống. Chân họ vừa đặt xuống mặt đất, một cái xác nữa đã được ném theo ngay liền. Chính là kẻ mặc áo quan mà hắn vừa thấy.
“Chết rồi.” Y lành lạnh nói khi thấy cái nón lông trật khỏi đầu cái xác nọ. Một người đàn ông khoảng trên tứ tuần, mang đường nét của người phương Nam – Những đường nét rõ ràng bộc lộ xuất thân ông ta hơn cả cái đầu cạo trọc lẫn bộ kỳ bào trên người.
“Tên Hán gian.” Có kẻ nhổ vào cái xác, lầm bầm nguyền rủa. Y không cần phải hỏi cả đến lý do vì sao viên quan này bị giết.
Sự chú ý của y quay trở lại với mấy người đàn bà đang cập rập quỳ trên bùn đất lạnh cóng. Có hai người đàn bà già, hai cô gái trẻ. Trong số đó, qua cách ăn mặc, cô gái trẻ nhất có vẻ là chủ nhân của bọn họ. Tất cả đều cúi đầu, khiến y không nhìn được diện mạo.
“Sao lại chỉ còn chừng này người?” Hắn hỏi, ngẩng nhìn lên thuyền. Gác tay qua lan can, viên đội trưởng lắc đầu nói vọng xuống.
“Ta chỉ hứa tha cho cô ta.” Gã nói, ra dấu về phía cô gái đang quỳ trên đất. “Cô ta chỉ dấu đám người trốn trong khoang, đổi lại, ta cho cô ta sống.”
Hắn quay đầu nhìn lại, vừa lúc cô gái nghe đến mình liền ngẩng lên.
Sau này, qua rất nhiều thời gian, y không còn nhớ rõ gương mặt của cô ta, có lẽ vì không có ấn tượng nào để ghi nhớ. Có lẽ, cô ta cũng không đẹp – Nếu đẹp, ắt hẳn cô ta đã khó sống nổi trong đám quân lính thô bạo nọ. Y chỉ nhớ ấn tượng duy nhất về cô ta là đôi mắt. Mắt cô ta ráo hoảnh. Trong mưa bụi vẫn không ngừng trút xuống và cùng với bộ dáng thảm hại của tù nhân, mắt cô ta khiến y nghĩ tới mặt nước trên dòng sông giữa hai bờ đất đã bị cày nát.
Và điều khiến y ghi nhớ rõ ràng hơn, là cô ta đã sống sót bằng cách chỉ ra những người đang trốn trong khoang thuyền ẩn. Thuyền đi trong chiến loạn đã được thiết kế một khoang nhỏ hẹp trông như thể ván tường để ẩn trốn trong trường hợp nguy hiểm. Những kẻ ở trong ấy, chính là gia đình của cô ta.
Cha, mẹ, hai người em trai, toàn bộ gia đình của cô ta, đã bị đâm xuyên qua ván thuyền khi vẫn còn ẩn nấp trong khoang hẹp. Toàn bộ gia đình, đổi lại là mạng sống của cô ta.
Và mắt cô ta ráo hoảnh. Sợ hãi, có lẽ, nhưng bình thản hơn những người phụ nữ xung quanh, bình thản tới mức y nghĩ rằng cô ta cũng chẳng thương tiếc những người vừa chết – cái xác vừa được ném xuống ngay sau lưng.
Cô ta nhìn lên rồi lại hướng ánh mắt xuống nền đất trước đầu gối, tay khoanh trong áo. Một dáng vẻ nhu thuận đến dường như dửng dưng.
“Tha rồi làm gì với cô ta đây, lão Cẩu?” Một kẻ nữa lại lên tiếng, nheo mắt nhìn mấy người đàn bà, nói với viên đội trưởng vừa vịn thang nhảy xuống. Gã phác tay.
“Một đám đàn bà con gái, sợ cái gì? Cứ bỏ chúng ở đây, ta khởi hành.” Gã vừa nói vừa ra dấu về mấy rương hòm đang được mang khỏi thuyền. “Lấy hết hàng rồi thì cho một mồi đuốc, thế là xong.”
“Đại nhân, xin ngài…” Gã vừa nói dứt câu, phía dưới chân gã đã vọng lên giọng nói con gái run rẩy. Cô gái trẻ vẫn quỳ trên đất, ngước về phía gã mà van xin. “Xin ngài… bỏ ở đây, tôi không sống được…”
“Liên quan gì đến ta?” Chớp mắt, gã đội trưởng được gọi là lão Cẩu nhướn mày, lại tựa như nhăn nhó. “Ta chỉ bảo tha cho cô, đâu có bảo là phải đưa cô đến tận triều đình nhà Thanh mà cầu xin ơn huệ cho công thần chết trận.”
Tiếng cười hô hố tiếp ngay sau lời gã. Cô gái nắm chặt bàn tay trên gối, liếc nhìn những người phụ nữ xung quanh. Nhưng họ đều bất động như tượng. Y nhìn đôi bàn chân nhỏ xíu của cô gái lộ sau riềm váy dài. Những người hầu có thể sống ở bất cứ đâu, còn cô gái này, với bàn chân kia, e thậm chí không lội bộ nổi vào làng gần nhất trong bờ.
Và với hành động vừa rồi, cô ta hẳn cũng nhận ra, không còn ai muốn ở bên cạnh cô.
“Đại nhân, xin thu nhận tôi.” Khi tiếng cười dần lặng xuống, cô gái nói. Từng tiếng nói rành rõ đến ngạc nhiên. Khiến tất cả người quanh đó đều ngạc nhiên.
Thu nhận tôi, hẳn cô ta biết điều đó nghĩa là gì.
“Ta đi đánh nhau chứ không phải đi chơi!” Sau mấy cái chớp mắt, lão Cẩu lại phùng mang trợn mắt quát. Bọn họ đang trên đường tới chiến trường chứ không phải trở về căn cứ để có thể đem theo phụ nữ.
“Ta nhận.” Sau lưng lão Cẩu, hắn chợt lên tiếng. Gã đội trưởng quay phắt lại, thái độ như muốn bóp cổ hắn.
“Nhóc con đừng lắm chuyện!” Gã rít lên. Nhưng gã còn chưa ngậm miệng, hắn đã vỗ vai gã, nở nụ cười vừa ngây thơ vừa ngọt ngào đến gai người.
“Lão Cẩu, bao nhiêu tiền nợ ta, lúc nào trả?” Ngón tay hắn ngoắc trước mũi gã. Nhìn ánh mắt gã, y biết thế là đã thỏa thuận xong.
Cũng như người xung quanh, y chẳng hề ngạc nhiên trước hành động ấy của hắn. Y hệt như khi hắn cứu đứa trẻ câm trên biển, chữa thương cho một con chó bên đường hay thả một đàn vịt về sông. Những loại ý thích bất chợt và không đem lại phiền phức thì cũng vô vàn khó chịu cho người xung quanh. Như lúc này, không thể nhét cô gái vào ở chung với đám lính tráng, hắn nhường chỗ của mình trong khoang chỉ huy cho cô ta, rồi ra sàn thuyền dựng chòi ngủ. Y đáng lẽ cũng không buồn để tâm – Nếu như, chỗ của hắn không phải là phòng của y. Nam nữ thụ thụ bất thân, không thể nằm ngủ cùng một cô gái lạ, y cũng phải nghiến răng ra ngồi ở sàn thuyền.
“Đến nơi nào tốt một chút, ta sẽ thả cô ấy xuống.” Hắn nói như thể an ủi. Y ngẩng lên nhìn bầu trời xam xám, không trả lời. Không biết phải đi đến lúc nào mới tìm được ‘nơi tốt một chút’ trong vạn dặm chiến trường hoang địa này, y nghĩ thầm.
“Tốt với cô ta làm gì?” Nghĩ một lát, y chợt lên tiếng. Y không thích cô gái này. Ánh mắt cô ta, sự im lặng của cô ta, thái độ của cô ta. Đó chẳng phải là thái độ kiên cường hay trầm lặng, thậm chí chẳng có căm ghét. Cô ta lì lợm, trơ cạn và lạnh tanh như một hòn đá. Một cô gái bán đứng cả gia đình để cầu sự sống cho bản thân, y không biết phải nghĩ về cô ta ra sao.
“Con kiến còn có đức hiếu sinh, tính nhiều làm gì?” Hắn cười nói. Gió rung những lớp vải quanh chòi. Không biết nghĩ gì, một lúc, hắn lại chợt cười. “Coi như thay lão Cẩu làm phúc. Tiền gã không trả cho ta được thì đem đi chuộc người.”
“Ngươi…” Y định nói, rồi lại thôi. Ngươi xem cô ta là con kiến? Có lẽ đó là điều y định hỏi.
Như con chó bên đường, đàn vịt dưới ao, những gì bắt lấy sự chú ý của hắn trong thoáng chốc, rồi bị lãng quên ngay sau đó. Thậm chí, ngay cả sự tồn tại, giá trị của chúng về thực thể cũng không được hắn lưu tâm.
Cho nên, đến cuối cùng, y cũng không ngạc nhiên về kết cuộc của cô gái kia.
Sau vài ngày, bọn y đi qua một khúc sông hẹp. Bên trong có làng, người thám thính đi trước báo về. Cũng cần tiếp thêm lương thực, y cho thuyền dừng lại nghỉ ngơi. Hắn liền đi báo cho cô gái nọ vào làng. Không biết hắn đã nói gì, khi tình cờ quay trở lại khoang thuyền để lấy vật dụng, y thấy cô gái cúi đầu ngồi trên giường, má đỏ bừng, trông như có vẻ sắp khóc. Cô ấy sợ, hắn nói sau đó. Một thân một mình đến nơi không biết ra sao, cô ấy sợ.
Thế chẳng lẽ đây lại là nơi quen thuộc của cô ta? Y nghĩ thầm, lại không nói ra.
Đến chiều hôm ấy, y lại bắt gặp cô gái đứng trên sàn thuyền, đăm đăm nhìn về phía đám lính đang bổ củi, hạ trại trong bờ. Đứng giữa bọn họ, hắn đang biểu diễn một trò chơi với những thanh củi rừng rực lửa, tung ném chúng lên không rồi bắt lấy. Trong ánh hoàng hôn đỏ mật, hắn trông như thể một mầm cây vừa bung lên trên nền đất, và chuỗi lửa sáng là những bông hoa.
“Xuống đi.” Khi đi ngang qua, y nói với cô ta. Cô gái vịn lan can, chầm chậm theo y, lảo đảo chông chênh trên hai bàn chân quá nhỏ. Khi cô ta xuống thang, hắn chợt đưa mắt nhìn về phía y, thấy vậy liền nhanh nhảu chạy đến, đưa hai tay đỡ cô ta. Kẻ này vốn không để tâm đến lễ nghĩa, nhưng cô gái cũng chẳng phải dạng tiểu thư khuê các hễ ai đụng đến là giật nảy người. Vịn vào hắn, cô ta lung lay đứng xuống nền đất. Lúc ấy, dưới mạn sông lại có một khóm hoa đang nở. Cô ta nhìn xuống triền đất, mím môi. Thấy vậy, hắn liền nhảy xuống, hái chùm hoa đưa cho cô ta.
Buổi tối hôm ấy, y thấy cô ta cầm chùm hoa trong tay, nâng niu đếm từng cánh. Con gái đều rất thích hoa, sau này thì y biết như thế. Đếm xong chùm hoa, cô ta cau mày, đứng lên mà đi vòng ra sau trại. Kiên nhẫn chờ đến khi hắn xong ván bài với đám lính, cô ta nghiêng người, thì thầm vào tai hắn. Vãn người, y thấy hắn và cô ta đi ra sau bìa rừng.
Đêm ấy, bọn y hạ trại bên bờ sông. Rất khuya, hắn mới trở về lán trại. Y nghe trong không khí dường như có mùi rượu. Dường như, vì hắn ướt từ đầu đến chân. Trong ánh trăng sáng, y chỉ thấy nước đang tong tong nhỏ từ đầu đến chân hắn.
“Ngươi làm gì vậy?” Khi hắn thay quần áo, y hỏi, vẫn nằm trong lán. Ném bộ quần áo vừa cởi sang bên, hắn nhún vai. Giọng nói rõ ràng là say rượu.
“Ta đi tắm.” Hắn nói. Y nhìn lên bầu trời tháng ba mù sương, gió lạnh từng cơn đang thổi, nghĩ đến làn nước lạnh tê chân trên sông. Và kẻ này cũng đang run lên, răng đánh vào nhau đến mức nói không rõ chữ.
“Ngươi muốn chết à?” Ném cho hắn chiếc chăn lông cừu, y hơi nhỏm người dậy, nhìn hắn bước về phía đám lửa giữa lán. Uống rượu say rồi nhảy xuống sông mùa đông, không làm Lý Bạch thì cũng mất hết nhiệt mà chết.
Hắn cười khẽ. Từ bên này đám lửa, y có thể nhìn rõ khuôn mặt hắn. Hơi lạnh và rượu khiến má hắn đỏ bừng. Vừa qua lứa tuổi trẻ con, hắn vẫn có một khuôn mặt vô cùng trong trẻo. Vẫn là khuôn mặt của một đứa trẻ. Chiến trận và vất vả hầu như không thể chạm đến hắn, một điều lạ lùng.
“Ngươi đi với cô ta?” Nằm yên một lúc, y lên tiếng. Vì tò mò đơn thuần.
“Ờ.” Không rời mắt khỏi đám lửa đang sưởi, hắn lơ đãng nói. Những ngón tay hắn vẫn đang run. Y nhìn những ngón tay đưa trên lửa, rồi nhìn khuôn mặt trẻ thơ của hắn.
“Rồi sao?” Y vẫn còn tò mò. Ở lứa tuổi này, mọi đứa trẻ đều tò mò về một số điều. Hắn nhìn lên y, rồi nhìn xuống mấy ngón tay.
“Sáng mai ta đưa cô ấy vào làng.” Ngừng một thoáng, hắn lại nhún vai. “Chứ đưa theo sao được.”
Ngươi cũng nghĩ đến chuyện đưa cô ta theo, y tự hỏi. Rồi cũng tự cho rằng, đừng nên tin những suy nghĩ của hắn. Cái ý thích nhất thời như mây trên trời, sóng trên mặt biển. Khi người đã ấm lên, hắn liền ôm chăn tìm chỗ ngủ. Chỉ một lúc, y đã nghe tiếng thở đều đều.
Sáng hôm sau, bọn y tìm thấy cô gái treo cổ trên một nhánh cây gần bờ.
Cô ta điên rồi, lão Cẩu lầm bầm trong một thái độ nghi hoặc bối rối hoàn toàn. Cái cô gái kia, đã bán cả gia đình để giữ lại mạng sống, vứt bỏ mọi tôn nghiêm sĩ diện để van cầu được sống, cớ sao lại tự tìm cái chết? Thật là một kẻ điên rồ!
Khi bọn y đến, xác cô gái đã được hạ xuống, huyệt mộ đã được đào sẵn bên cạnh. Trong khoảng thời gian này, mọi cái chết cùng hình thức tống táng nó đều trở nên giản đơn. Y nhìn hắn vuốt mắt cô gái, vùi đất lấp huyệt. Mọi cử chỉ đã quen thuộc đến thuần thục. Mọi thái độ đều đông cứng trên khuôn mặt. Khuôn mặt trong trẻo ngây thơ đến mức chẳng bao giờ có thể nhìn ra bất cứ thái độ nào của hắn.
Y tìm thấy chùm hoa cạnh nơi thắt cổ của cô ta, liền đưa lại. Hắn cắm nó trước mộ, rồi ngẩng nhìn trời. Tháng ba, đàn chim tránh rét đã lao xao bay về. Bầu trời mờ hơi sương. Mưa như những đợt gió đầy nước thoảng qua bờ sông. Trên nền đất bị cày xới, cỏ vẫn đang mọc. Mùi cỏ, mùi đất, mùi nước hăng hăng trong không khí.
“Có chuyện gì vậy?” Câu hỏi này không đến từ y. Ngẩn người bên ngôi mộ mới một lúc, hắn chợt hỏi. Như vừa sực tỉnh ra mà hỏi.
“Cô ta không muốn sống nữa, vậy thôi.” Y trả lời, cái ý nghĩ mà y cho rằng đúng đắn nhất lúc này. Rồi y lại nghĩ rằng nên nói điều gì có lợi hơn. “Từ ý nghĩ đến sự thực xa nhau lắm. Có thể cô ta giả can đảm nhưng đến lúc phải tự lực đương đầu thì lại sợ, đến lúc phải đối mặt rồi mới hoảng hốt nghĩ quẩn.”
“Người như cô ta, nhìn tưởng là nhẫn tâm sắt đá, thật ra là nhát sợ kinh hoảng, chỉ biết làm theo bản năng bảo vệ mình. Lúng túng rối rắm, nghĩ quẩn đâu phải lạ.” Y nói thêm, vỗ vai hắn. “Đi thôi.”
Theo cái kéo của y, hắn đi. Đó là mùa xuân cuối cùng của bọn y trên đất Giang Nam. Cuối mùa thu năm ấy, bị Thanh triều cắt đứt nguồn kinh tế ven biển, Trịnh Kinh bắt buộc phải lui về Đài Loan. Và mùa đông, một cơn bão đã đập tan đoàn thuyền Long Môn trên biển.
Rồi sau đó, hắn không bao giờ nhắc lại về cô ta. Còn y, mãi về sau này, lại có đôi chút hối hận về những gì đã nói với hắn.
Y biết, đó không phải là sự lãng quên. Một lần nữa, lại y như với đứa bé nọ, hắn đã đưa thêm một sinh mạng về nơi đáng ra họ không nên đến. Chỉ là, lần này, có lẽ hắn không hiểu được lý do. Hoặc, không lường được lý do.
Đó là sự nhận biết đầu tiên của y về hắn khi bước vào tuổi thành niên. Bên dưới lớp vỏ vô ưu hoang đàng, bên dưới cả những mâu thuẫn và phản nghịch, bên dưới sự thông minh hoang đường lẫn tinh tế khó tin, hắn là một liều thuốc độc. Giết chết tất cả những ai chạm vào hắn. Những kẻ truy cầu quá nhiều và đã bước quá xa, đánh mất bản thân mình.
Và rồi, họ mất tất cả.
Một liều độc dược trong trẻo dịu dàng. Như hương mai của sáng mùa xuân nọ, trên nền đất mới của ngôi mộ vừa đắp. Ngươi giết cô ta, đó mới là điều y thực sự nghĩ. Đó là điều y chỉ mơ hồ cảm thấy, bằng linh tính nhiều hơn nhận biết.
Những điều này, y không có cơ hội để nói với Như Yên. Đứa bé ngày xưa vì ngươi mà chết, y nói với hắn, nhưng hắn không hiểu, hoặc không muốn hiểu. Để rồi, khi nhìn bóng nàng rời xa trong ánh trăng bàng bạc đêm ấy, ý nghĩ kia trở lại, trở thành như một xác tín.
Nàng không hận y, nàng đã nói. Nhưng nàng cũng không tha thứ cho y. Nàng chỉ muốn biết, trong cuộc chơi này, ai là người thất bại.
Nàng cần một lý do, như y cần một lý do. Khi những gì nắm được trong tay đã trở thành cát bay trong hoang mạc.
Khi đã bước quá xa, nếm đến giọt cuối cùng của liều độc dược thiêu cháy tâm can.
Những kẻ đã bước quá xa, vào hoang mạc.