Dòm ngó mấy tác-phẩm lịch sử gần đây, tự dưng ngộ ra cảm giác "người thua thì mất tất". Không những mất tất trong kiếp ấy mà còn bị lôi ra làm đủ thứ trò đời sau, trong khi bản thân họ chả biết là có tội gì, chỉ tại vì... bị giết.
Thượng Dương hoàng hậu tội gì hông biết, chỉ cái tội rõ nhất là không có con nên phải lấy con của Ỷ Lan làm vua, rồi vì "lỡ" làm hoàng hậu rồi thì làm luôn thái hậu, kết cuộc bị đối thủ ngứa mắt phăng teo. Đời sau, hậu nhân rất có duyên, áp luôn cho bà cái tội "thông địch bán nước", làm lý do cho bà Ỷ Lan "hiền đức tài giỏi" giết người.
Đàm thái hậu cũng chả biết là có cái tội gì, ngoại trừ cái tội to nhất là một hai đòi đuổi đòi giết Trần Thị Dung - người sau này vừa giết con bà vừa làm sụp đổ cả vương triều, chưa kể hại luôn con cháu bà. Và hậu nhân cũng rất biết điều gán cho bà cái tội lũng đoạn triều cương, thông địch bán nước, làm cớ cho cặp mèo mả gà đồng kia.
Vầng, và cái tội to nhất của cả hai là làm nạn nhân lót đường cho "vĩ nhân", đối thủ không đem họ ra bêu rếu thì thôi, loại hậu nhân vô lương tâm mặt trơ trán bóng nào tự tiện gắp lửa bỏ tay người, đem đủ thứ tội to nhớn nhất áp được thì áp cho người ta?
Vầng, người thua mất tất, mất luôn quyền được coi là người.
