Vừa đọc hết Hồi ký một thằng hèn. ^^

Nói chung, "nâng cao (được) quan điểm" về cuốn hồi ký này thì không thể vì nó chỉ là một dạng hồi ký cá nhân. Nhưng toàn cảnh lịch sử dưới mắt cá nhân có những giá trị mà không có bộ sử nào thay thế được.

Nói chung, những chuyện muốn nói thì cứ đi đọc lại Đi tìm cái tôi đã mất của Nguyễn Khải là tóm tắt được hết. Mà những chuyện như thế này ngày xưa Dương Thu Hương, Đào Hiếu viết cách đây cả vài chục năm.

Chỉ là dân VN, "Ra ngõ gặp thằng hèn" nên mới thảm thương thế này.

Chậc, chắc phải đi tìm "nhân chứng sống" nào kể cho mình nghe về vụ miền Nam đòi độc lập với miền Bắc sau năm 75 mới được. Nghe bên này 1 tí, bên kia 1 tí chưa rõ ràng gì hết.

Hay nhất là câu "Công của ông Hồ cũng là tội của ông ấy". Hớ hớ, lúc đó Tây chạy, Nhật nhào, trong nước có cả chục hội đoàn, tổ chức nổi dậy chống Pháp, cứ để yên thì đất nước thống nhất yên bình, Pháp có qua thì người ta cũng đi đánh. ĐCS thiệt là bày trò, bung bét ra hết cả.

Dân vi qúy, xã tắc thứ chi, quân vi khinh. Giờ thành "Đảng vi qúy, xã tắc thứ chi, dân vi khinh". Rân chủ.

No one likes :(

Biết cái hại của việc đọc lớt phớt là gì hông?

Như hôm qua chẳng hạn, tớ mới đi đọc lại các "cải cách" của Nguyễn Thiếp, đến đoạn "cai trị theo kiểu nhà Chu" lẫn "nhất định theo Chu tử".

Vầng, đến lúc đó tớ mới nhận ra là chữ Chu trên với chữ Chu dưới chả giống nhau gì cả. 1 cái dùng để nói cách cai trị, 1 cái dùng để nói đến cách học hành. 1 cái là nhà Chu thời Chiến quốc, 1 cái là ông Chu Hy thời Nam Tống. +__=

Mà Chu Hy là ai? Nói ngắn gọn bậc nhất, đó là người san định bộ Tứ thư Ngũ kinh, lập thành cái mà ta gọi là Tống Nho.

Vầng, Tống Nho đấy. Ông tổ của Tống Nho đấy.

Cái mà Nguyễn Thiếp theo đuổi "theo Chu Tử" rồi Nguyễn Huệ ban chiếu xuống cho học trò Quốc tử giám "nhất định theo Chu tử" lẫn "học cho rộng rồi ngẫm cho tinh" mà người ta ca ngợi mải mòn, toàn là lời của Chu Hy đấy.

Mà Tống Nho thường được coi là "sự bại hoại lớn nhất của Nho giáo". Tất cả sự trì trệ, hủ bại, chuyên quyền thường được đẩy tội lỗi cho Tống Nho. Ngay cả nhà Lê cũng chưa bao giờ thừa nhận sử dụng Tống Nho. Nhà Nguyễn càng không, thể hiện ngay trong cách sử dụng thơ phú làm thi cử, Minh Mạng ra đề bài còn dùng Hán sử, Tự Đức ra đề thi cởi mở cực kỳ. Trong thời Nguyễn còn vô số các trường phái Nho học khác được tự do phát triển, không có cái đường lối "độc tôn Tống Nho" của Nguyễn Thiếp vạch ra nhá, không có "chỉ theo Chu tử" nhá.

Ai bảo sử dụng Tống Nho là "cải cách" thì đi đập đầu vào tường đê.

Trên thì dùng lối phân phong chư hầu cho người thân của nhà Chu, dưới thì dùng Tống Nho kiểm soát xã hội đến mức độ khắc nghiệt nhất, toàn bộ là phương cách để bảo toàn quyền lực của mình. Đi vào vết xe đổ của mọi "phong trào nông dân" khác, nghĩa là xã hội còn đi xuống 1 bậc nữa so với cũ. Vì không có tính "chính thống" nên các triều đại soán đoạt thường dùng quyền lực áp chế, dùng văn hóa khắc nghiệt bảo vệ cho bản thân. Napoleon cũng vậy, La Mã cũng thế, Đảng CS VN cũng không ngoại lệ.

Cũng hay cho Trần Trọng Kim, có đến mấy cuốn sách chê bai Nho giáo lẫn Chu tử hết mức, thế mà mắt đâu lại không thấy Nguyễn Huệ dùng Chu tử trị quốc mà đi khen "nhà cải cách"? Người đời sau cũng chỉ nhắm mắt mà nói theo, không biết phải dùng chữ gì cho hợp.

(Mà mình thì mắt nhắm mắt mở thấy 2 chữ Chu liền nhau cứ nghĩ là nhà Chu mới khổ).

Ôi, cải cách. Nay ta không theo Đường Nho, Hán Nho, Thanh Nho mà theo Tống Nho thì gọi là cải cách. Còn bắt học cả Chiếu khuyến học của Quang Trung gọi là "đỉnh cao thời đại". Thế thì khi phê phán Nho học thời Nguyễn chả bằng tát vào mặt mình.

Trên đời đúng là không tin được bố con thằng nào.

(Rút kinh nghiêm, sau này đọc cho kỹ rồi ngẫm cho tinh).

--------------

Tớ trích Chu Tử ra cho mà xem nhá:

“Từ khi phép học để nên thánh hiền không truyền tụng, các học giả không biết lý do của sự học mà học chỉ học từ chương, học chú thích, học thuộc lòng. Do đó sách vở ngày một nhiều mà nghĩa lý ngày một mờ tối, học hành ngày một vất vả mà tâm hồn ngày một phóng túng, văn chương ngày một hay, nghị luận ngày một cao, mà thực hành trau dồi đức độ thì ngày một hết.”

“Tôi nuốn người ta đọc Đại học trước để định khuôn thước, sau đọc Luận ngữ để định căn bản; tiếp đọc Mạnh Tử để thấy sự phát triển; sau đọc Trung Dung để tìm chỗ vi diệu của cổ nhân”.

Cho nên cái Chiếu khuyến học mà các em phải học bây giờ toàn là lời Chu Tử nhai lại (ờ thì cũng giống "tư tưởng" của "ai đó" thôi mà. Tống Nho đấy ạ. Thứ mà người ta đã từng "đạp đổ" rồi bây giờ đem "tôn thờ" theo đúng tinh thần Varen-HCM đấy ạ.

Chả lẽ các vị làm công tác giáo dục bây giờ cũng thiếu iot, thiếu kiến thức, thiếu hiểu biết đến nỗi không biết đến cả Chu Tử lẫn học thuyết của ông í hay sao mà bắt người ta học, làm như lời của Nguyễn Thiếp y-như-thật. Đả phá Tống Nho làm giề mà lôi cả thuyết Tống Nho ra tung hô?

Cả nước vả vào mặt mình bôm bốp thế này thì chả trách thằng Trung Quốc thâm (nho) nó ngồi nó cười khì khì.

Đến lúc Trung Quốc nó nhét cái thuyết Thiên mệnh, Thiên đạo vào dưới cái tên Trương Nghệ Mưu thì tha hồ mà cổ vũ nhá.

Đi học mà đếch biết mình học cái gì thì học làm giề?

(Tự chửi mình một câu: Đọc sách mà mắt trước mắt sau thế thì đọc làm giề?)

One person likes this

Canh niên tân phá
Tuất hợi phục sinh
Nhị Ngũ dư bình
Long hổ xà đầu khởi chiến tranh
Can qua tứ xứ loạn đao binh
Mã đề dương cước anh hùng tận
Thân dậu niên lai kiến thái bình
Non đoài vắng vẻ bấy nhiêu lâu
Có một đàn xà đánh lộn nhau
Vượn nọ leo cành cho sỉ bóng
Lợn kia làm quái phải sai đầu
Chuột nọ lăm le mong cản tổ
Ngựa kia đủng đỉnh bước về tàu
Hùm ở trên rừng gầm mới dậy
Tìm về quê củ bắt ngựa tàu
Cửu cửu kiền khôn dĩ định
Thanh minh thời tiết hoa tàn
Trực đáo dương đầu mã vĩ
Hồ binh bát vạn nhập trường an
Bảo Giang thiên tử xuất
Bất chiến tự nhiên thành
Lê dân bảo bảo noản
Tứ hải lạc âu ca
Dục đức thánh nhân hương
Qua kiều cư Bắc phương
Danh vi Nguyễn gia tử
Kim tịch sinh ngưu lang
Thượng đại nhân bất nhân
Thánh ất dĩ vong ân
Bạch hổ kim đai ấn
Thất thập cổ lai xuân
Bắc hữu kim thành tráng
Nam tạc ngọc bích thành
Hỏa thôn đa khuyển phệ
Mục giả dục nhân canh
Phú quí hồng trần mộng
Bần cùng bạch phát sinh
Anh hùng vương kiếm kích
Manh cổ đổ thái bình
Nam Việt hửu Ngưu tinh
Quá thất thân thủy sinh
Ðiạ giới sĩ vị bạch
Thủy trầm nhi bắc kinh
Kỷ mã xu dương tẩu
Phù kê thăng đại minh
Trư thử giai phong khởi
Thìn mão xuất thái bình
Phân phân tùng Bắc khởi
Nhiểu nhiểu xuất Ðông chinh
Bảo sơn thiên tử xuất
Bất chiến tự nhiên thành
Thủy trung tàng bảo cái
Hứa cập thánh nhân hương
Mộc hạ châm châm khẩu
Danh thế xuất nan lương
Danh vi Nguyễn gia tử
Tinh bản tại ngưu lang
Mại dử lê viện dưỡng
Khởi nguyệt bộ đại giang
Hoặc kiều tam lộng ngạn
Hoặc ngụ kim lăng cương
Thiên dử thần thực thụy
Thụy trình ngũ sắc quang
Kim kê khai lựu điệp
Hoàng cái xuất quí phương
Nhân nghĩa thùy vi địch
Ðạo đức thực dữ đương
Tộ truyền nhị thập ngủ
Vận khải ngủ viên trường
Vận đáo dương hầu ách
Chấn đoài cương bất trường
Quần gian đạo danh tự
Bách tính khổ tai ương
Can qua tranh đấu khởi
Phạm địch tánh hung hoang
Ma vương sát đại quỉ
Hoàng thiên tru ma vương
Kiền khôn phú tai vô lương
Ðào viên đỉnh phát quần dương tranh hùng
Cơ nhị ngủ thư hùng vị quyết
Ðảo Hoàn Sơn tam liệt ngũ phân
Ta hồ vô phụ vô quân
Ðào viên tán lạc ngô dân thủ thành
Ðoài phương phước điạ giáng linh
Cửu trùng thụy ứng long thành ngủ vân
Phá điền thiên tử giáng trần
Dũng sĩ nhược hai mưu thần như lâm
Trần công nai thị phúc tâm
Giang hồ tử sĩ đào tiềm xuất du
Tướng thần hệ xuất y chu
Thứ kỵ phục kiến Ðường ngu thi hành
Hiệu xưng thiên hạ thái bình
Ðông Tây vô sự Nam thành quốc gia.

------------------------

Hớ hớ, đây là đoạn viết sau. Xem tài Trạng Trình nè.

- Canh niên tân phá: Năm 1770, Canh Dần, loạn Trương Phúc Loan. Tây Sơn sơ khởi.

- Tuất Hợi phục sinh: Năm 1778-1779, Nguyễn Ánh trở về Gia Định.

- Nhị Ngũ dư bình: Hoàng Ngũ Phúc, tướng Trịnh? Cái này phải xem lại. Hai năm là mười. Từ khi Hoàng Ngũ Phúc chiếm Phú Xuân, được 10 năm yên bình trước khi Tây Sơn lại đánh Gia Định, Phú Xuân. Cái này sẽ liên kết với đoạn sau:

Long hổ xà đầu khởi chiến tranh
Can qua tứ xứ loạn đao binh

Hoặc là từ 1777 đến 1802 là 25 năm.

- Mã đề dương cước anh hùng tận: Năm 1774, 1775 là 2 năm liền nhau Ngọ, Mùi. Hoặc 1786, 1787 là năm Tây Sơn đánh ra Bắc diệt Trịnh. 2 lần năm Ngọ và Mùi là 2 lần họ chúa bị diệt.

- Thân dậu niên lai kiến thái bình: Năm Canh Thân 1800, Tân Dậu 1801, quân Nguyễn chiếm lại Phú Xuân.

- Non đoài vắng vẻ bấy nhiêu lâu
Có một đàn xà đánh lộn nhau
Vượn nọ leo cành cho sỉ bóng
Lợn kia làm quái phải sai đầu
Chuột nọ lăm le mong cản tổ
Ngựa kia đủng đỉnh bước về tàu
Hùm ở trên rừng gầm mới dậy
Tìm về quê củ bắt ngựa tàu
Cửu cửu kiền khôn dĩ định
Thanh minh thời tiết hoa tàn
Trực đáo dương đầu mã vĩ
Hồ binh bát vạn nhập trường an

Non Đoài nằm ở phía Tây. Tìm về quê cũ bắt ngựa tàu: Quê cũ là Nghệ An ợ? Hồ binh bát vạn nhập trường an: Hồ binh là quân ngoại quốc, 8 vạn vào thành Trường An => Quân Thanh vào Thăng Long do "trực đáo dương đầu mã vĩ"- dê ngựa đánh nhau.

(Nếu Trạng mà nói thật thì quân Thanh thực có 8 vạn thôi. )

- Bảo Giang thiên tử xuất: Có 1 sông Bảo - Bảo Định giang, nằm ở Long An, nơi Nguyễn Ánh khởi binh lần đầu.

Bất chiến tự nhiên thành
Lê dân bảo bảo noản
Tứ hải lạc âu ca
Dục đức thánh nhân hương
Qua kiều cư Bắc phương
Danh vi Nguyễn gia tử

Kiều cư Bắc phương chẳng lẽ chỉ người Hoa? Con trai nhà Nguyễn, hờ.

- Kim tịch sinh ngưu lang: Theo Can Chi, có 2 năm Kim là Canh và Tân, năm 1781 đúng là năm Canh Sửu.

Thượng đại nhân bất nhân
Thánh ất dĩ vong ân

=> Người trên mà không có nhân thì thánh cũng phải bội ơn.

- Bạch hổ kim đai ấn: Năm Nhâm Dần 1782. Thành vàng miền Bắc, ngọc bích miền Nam đều bị đốt ra tro.

- Kỷ mã xu dương tẩu: 1786-1787, năm ngựa và dê. Năm mà Nhạc Huệ đánh nhau.

Phù kê thăng đại minh: Năm Tân Dậu 1789, Tây Sơn thắng Thanh. Hoặc là năm Nguyễn Ánh thu phục hoàn toàn miền Nam.

Đem nối tiếp với câu sau thì ý sau đúng hơn:

Trư thử giai phong khởi
Thìn mão xuất thái bình

Năm Hợi bắt đầu khởi sắc, đến năm Mão, Thìn là ổn định. Nguyễn Ánh xây thành Gia Định vào năm Tân Hợi 1791, đến năm Ất Mão, Bính Thìn 1795, 1796 là từ ấy miền Nam không còn phải chịu đợt tấn công nào nữa của Tây Sơn hay bất cứ ai. Thái bình được 40 năm.

- Phân phân tùng Bắc khởi
Nhiểu nhiểu xuất Đông chinh

Thủy trung tàng bảo cái
Hứa cập thánh nhân hương
Mộc hạ châm châm khẩu
Danh thế xuất nan lương
Danh vi Nguyễn gia tử
Tinh bản tại ngưu lang
Mại dử lê viện dưỡng
Khởi nguyệt bộ đại giang
Hoặc kiều tam lộng ngạn
Hoặc ngụ kim lăng cương
Thiên dử thần thực thụy
Thụy trình ngũ sắc quang
Kim kê khai lựu điệp
Hoàng cái xuất quí phương

Thủy trung tàng bảo cái: Vật qúy nằm trong nước. Khởi nguyệt bộ đại giang: bắt đầu từ sông nước.

- Kim kê khai lựu điệp
Hoàng cái xuất quí phương

Dậu với Kim là Tân Dậu -1801?

- Nhân nghĩa thùy vi địch
Ðạo đức thực dữ đương
Tộ truyền nhị thập ngũ
Vận khải ngũ viên trường

Đem Nhân - Nghĩa mà chống địch. 25 năm là thành công (Từ 1777 đến 1802 đúng là 25 năm). Câu này liền với câu trên, đều chỉ số 25.

- Vận đáo dương hầu ách
Chấn đoài cương bất trường
Quần gian đạo danh tự
Bách tính khổ tai ương
Can qua tranh đấu khởi
Phạm địch tánh hung hoang
Ma vương sát đại quỉ
Hoàng thiên tru ma vương
Kiền khôn phú tai vô lương
Ðào viên đỉnh phát quần dương tranh hùng
Cơ nhị ngủ thư hùng vị quyết
Ðảo Hoàn Sơn tam liệt ngũ phân
Ta hồ vô phụ vô quân
Ðào viên tán lạc ngô dân thủ thành

Chấn đoài là phía Tây (nói òi). Đám gian đạo tụ họp, bách tính khổ tai ương (Bác Trình nói đấy nha). Ma vương giết qủy, trời giết ma vương. Càn khôn xoay vần, tranh hùng đánh nhau. Không cha không chúa, dân tan tác.

- Phá điền thiên tử giáng trần
Dũng sĩ nhược hai mưu thần như lâm
Trần công nai thị phúc tâm
Giang hồ tử sĩ đào tiềm xuất du
Tướng thần hệ xuất y chu
Thứ kỵ phục kiến Ðường Ngu thi hành
Hiệu xưng thiên hạ thái bình
Ðông Tây vô sự Nam thành quốc gia.

Sao cái này cứ vang vang "Nam phục nhất Đường Ngu" vậy ta?

Chả lẽ Nguyễn Ánh dắt túi bài này?

One person likes this

Trong lúc lang thang đi tìm tài liệu về Đông Sơn, tìm được truyện "Đỗ Nương nương báo oán" của Hồ Biểu Chánh. ^^

Nói thiệt là mình không thích đọc văn Hồ Biểu Chánh, cả văn miền Nam hồi xưa nói chung. Giọng văn rất ư là... Dưng mờ, mình rút ra được kinh nghiệm là muốn tìm hiểu về "ký ức dân gian" thì cứ lục kho tàng văn học cổ ra là không ít thì nhiều cũng vớ được kha khá.

Hồi trước tìm được "Tiêu Sơn tráng sĩ" viết về đội quân chống Tây Sơn ở Bắc Ninh.

Giờ lôi ra được "Đỗ nương nương báo oán" viết về Đông Sơn của Đỗ Thanh Nhơn. Giọng văn thì vẫn không mê được =-= nhưng mà rất ư là thú vị. Hồi trước đã đọc được ở Sơn Nam về các truyền thuyết của dân Nam Bộ chống Tây Sơn, giờ thì Hồ Biểu Chánh chứng thực về tinh thần này. Nhất là hiểu được khí khái Nam Bộ.

Người ta bảo dân Nam trung với nhà Nguyễn vì Nghĩa. Hơi nhầm, vì dân Nam Bộ tinh thần độc lập rất cao. Nếu vua mà không hợp ý thì họ cũng không theo, thà giữ cơ nghiệp tổ tiên không cho ai xâm phạm. Nhất là, không ai leo lên đầu họ được. Nguyễn Ánh một thời gian bị dân Nam Bộ đánh cho tơi bời vì thế.

Đọc thì cũng hiểu được tại sao Đỗ Thanh Nhơn được gọi là một trong "Gia Định tam hùng". Tuy có nhiều chi tiết khác lịch sử, nhưng đó là "ký ức dân gian".

Truyện viết vào năm 1954. Chứng thực thêm 1 điều nữa: Lịch sử không phải bị bóp méo vì quân Pháp chiếm VN rồi nhà Nguyễn bị ảnh hưởng lây. Lịch sử chỉ bị bóp méo dưới "triều đại" XHCN. Bây giờ "triều đại" lại đi đổ lỗi cho "hoàn cảnh lịch sử". =__= Ố zè.

Hồ Biểu Chánh viết truyện này năm 1954, đúng là có nhiều thứ để nói. Nêu cao tinh thần độc lập của Nam Bộ, nếu không theo vua thì cũng không để "quân Tây Sơn dày xéo cơ nghiệp tổ tiên", mà theo vua là chính vì tinh thần độc lập, an vui hạnh phúc của dân chứ không vì trung thành mù quáng.

Năm 1954, là năm đất nước bắt đầu chia đôi sau thất bại của quân Pháp.

Trong hồi ký của Tô Hải có 1 chi tiết rất đáng chú ý: Việt Minh đã đảo chính chính phủ Quân chủ lập hiến của Bảo Đại trong lúc "bình" chứ không phải chiếm chính phủ từ tay Nhật. Điều này có thể giải thích lý do mà sau này Pháp lập lại chính phủ VN do Bảo Đại làm quốc trưởng. Và Ngô Đình Diệm về nước vẫn phải o bế Bảo Đại. Bên cạnh tinh thần "tôn quân" (thật ra đã mờ nhạt lắm rồi), có thể vì chính phủ Bảo Đại thật ra mới là chính phủ chính thống.

Hồ Biểu Chánh nhắc đến tinh thần độc lập tự cường cho dân miền Nam vào đúng năm 1954, nhắc đi nhắc lại "quốc gia Gia Định", có thể chính vì "Nam Kỳ quốc" mà Pháp đặt ra sau 1946 mà ông làm cố vấn. Nhưng đó cũng là 1 thái độ. Cũng như người miền Bắc ồ ạt kéo vào Nam sau khi "giải phóng".

Lại nhớ có người nói "Lịch sử cận đại VN chìm trong sương mù".

Ai nói xạo cũng giỏi, nhất là "nói xạo chuyên nghiệp" như CS. =__=

Chỉ có thể nói là: Nam Bộ, sau khi "gia nhập XHCN", đã bị xóa trắng lịch sử.

One person likes this